طرح هدفمندی یارانه ها، خوب اجرا نشد

یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با ارائه ارزیابی خود از وضعیت اقتصادی کشور در سال 90 معتقد است با توجه به شرایط تحریم ها، سال آینده سال خوبی از جهت وضع اقتصادی نیست و اگر قرار است تحول اساسی در بخش اقتصاد صورت گیرد باید جلوی بی برنامگی دولت در بخش اقتصاد گرفته شود.

عبدالرضا ترابی، نماینده گرمسار همچنین به تاثیرات فساد بانکی سه هزار میلیاردی بر اقتصاد کشور اشاره می کند و می گوید که به خاطر حجم بزرگ این فساد، اعتماد مردم به بانک ها و مهمتر از آن دولت به شدت خدشه دار شده است.

مشروح این گفت و گو را در پی می خوانید:

-ارزیابی شما از وضعیت کلی اقتصاد ایران در سال 90 چیست؟

برای اینکه از وضع کلی اقتصادی بیشتر بدانیم باید ببینیم دولت در هفت محور طرح تحول اقتصادی خود چگونه پیش رفته و در کدام موارد ضعف داشته است. یکی از این موارد اجرای قانون هدفمند کردن یارانه هاست. در قانون مصوب مجلس پیش بینی شده بود که آزادسازی قیمت ها ظرف 5 سال و سالی 20 درصد اجرا شود اما عملا این اتفاق نیفتاده و دولت قصد دارد این قانون را در سه سال اجرا کند. همچنین قرار بود درآمد ناشی از آزاد سازی قیمت ها در جهت افزایش ناوگان حمل و نقل هزینه شود که تا به حال محقق نشده است.

-ارزیابی شما از تاثیرات فساد مالی سه هزار میلیاردی در سیستم بانکی بر اوضاع اقتصادی کشور در سال 90 چیست؟

این اتفاق اعتماد مردم به بانک ها را به شدت تضعیف کرد و به خاطر حجم بزرگ این فساد تبعات بدی روی اذهان عمومی و بویژه اعتماد مردم به بانک ها و مهمتر از آن دولت داشت و این اعتماد را به شدت خدشه دار کرد. البته این موضوع در مراجع زیربط در حال بررسی است؛ از جمله کمیسیون اصل 90 مجلس گزارش خود را در این باره ارائه کرد و قوه قضاییه نیز در حال جمع بندی آن است تا انشاءالله برخوردهای لازم با عوامل این فساد مالی صورت گیرد.

-رویکرد مجلس به نحوه اجرای قانون هدفمندی یارانه ها چیست؟ آیا رضایت نسبی از چگونگی اجرا وجود دارد؟

ما در مجلس توصیه کردیم در بخش پرداخت یارانه نقدی، این یارانه به اقشار و دهک های نیازمند تعلق بگیرد متاسفانه این امر محقق نشده و در حال حاضر یارانه نقدی بین همه اقشار و حتی ایرانیان خارج از کشور تقسیم می شود در حالی که قرار نبود 60 تا 70 میلیارد تومان در سال برای پرداخت یارانه نقدی هزینه شود و این موضوع باعث تحمیل بار سنگین مالی بر کشور و ایجاد تورم شده است.

-آنچه مردم عمدتا از وضع اقتصادی درک می کنند، گرانی و تورم است، به نظر شما علت گرانی کالا و خدمات در ماههای گذشته چه بوده است؟

کم شدن سود سپرده های بانکی، برهم زدن دلار دولتی، افزایش نرخ دلار و ایجاد بازار سیاه سکه باعث شد بسیار از اجناس به صورت بی رویه گران شوند و متاسفانه کنترلی هم روی آنها وجود ندارد. طبعا افزایش نرخ دلار و واردات کالا با دلار گران موجب شد تا نهایتا کالا به قیمت گزاف به دست مردم برسد. همچنین سود تسهیلات نیز افزایش یافت و این باعث شد کسانی که در بخش تولید وام دریافت کرده بودند متحمل هزینه های سنگینی شوند و در نتیجه یا ورشکست شده اند و یا در حال ورشکستگی اند.

-مشخصا فکر می کنید نوسانات بازار طلا و ارز در سال 90 چه تاثیری بر اقتصاد کشور داشت؟

وقتی بازار سیاه ارز و سکه درست شد، دلال بازی و رانت خواری اتفاق افتاد و این موضوع تاثیر مستقیم بر تولید داشت. اوراق مشارکت فروش نرفت و تولید شدیدا ضربه خورد.

-تاثیرات اجرای قانون هدفمندی یارانه ها بر بخش صنعت چه بود؟

قرار بود از محل اجرای این قانون سهمی معادل 30 درصد یا 6 میلیارد دلار به بخش صنعت در جهت نوسازی تکنولوژی صنعتی، کاهش سوخت و حامل های انرژی تعلق گیرد که این امر تحقق نیافت.

-لایحه بودجه سال 91 را در این راستا چطور می بینید و فکر می کنید چقدر به بهبود اوضاع کمک می کند؟

در حال حاضر و با وضع تحریم ها علیه بانک مرکزی مشکلاتی در جهت انتقال ارز و همچنین کمبود اعتبارات و نقدینگی وجود دارد در چنین شرایطی لایحه بودجه می بایست به صورت بحرانی دیده می شد که این اتفاق نیفتاد. از سویی در لایحه بودجه نفت بشکه ای هشتاد و پنج دلار پیش بینی شده که ممکن است محقق نشود. همچنین علی رغم تثبیت نرخ ارز، لایحه بودجه قیمت ارز را 1150 تومان پیش بینی کرده است.

-با توجه به شرایط فعلی اقتصادی، اوضاع اقتصادی کشور را در سال آینده چطور پیش بینی می کنید؟

البته شرایط قدری بهتر شده و با افزایش سود سپرده های بانکی که با فشار مجلس صورت گرفت، نقدینگی به بانک ها برگشته اما مشکلات همچنان باقی است و با توجه به اینکه ما یک کشور تک محصولی هستیم وعمده درآمد کشور از محل فروش نفت تامین می شود، ممکن است در سالهای آینده با کمبود منابع روبرو شویم و لذا باید در جهت کاهش وابستگی نفتی حرکت کنیم. اما مجموعا و با توجه به شرایط تحریم ها من سال آینده را سال خوبی از جهت وضعیت اقتصادی نمی بینم و اگر به همین شکل پیش برویم مشکلات بیشتر خواهد شد و دولت هم نمی تواند جواب قانع کننده ای درباره اجرای طرح تحول اقتصادی بدهد. بویژه اینکه سال اول اجرای برنامه پنجم توسعه به پایان رسیده و بر این اساس رشد اقتصادی کشور می بایست 8 درصد بود اما با این وضع چنین رشد اقتصادی محقق نمی شود. به نظر می رسد اگر قرار است تحول اساسی در بخش اقتصاد صورت گیرد باید جلوی بی برنامگی دولت در بخش اقتصاد گرفته شود.